اخلاق حرفه ای مهندسی مجموعه ای از بایدها و نبایدها در حرفه مهندسی ساختمان است

گزارش صما از نشست اخلاق حرفه ای و کیفیت ساخت و ساز
اخلاق حرفه ای مهندسی مجموعه ای از بایدها و نبایدها در حرفه مهندسی ساختمان است/ تقویت و توسعه فرهنگ و ارزش های اسلامی در معماری و شهرسازی هدف از تدوین اخلاق حرفه ای مهندسی است
یکی از دستاوردهای «صما» در بیست و یکمین نمایشگاه مطبوعات،برگزاری میزگردهایی است که با برخی از مقامات، متولیان و متصدیان صنعت ساختمان کشور برگزار می شود.

یکی از این میزگردها، میزگرد اخلاق حرفه‌ای وکیفیت ساخت وسازاست که با حضور مهندس مصطفی مهردادفر، مدیرکل مسکن اداره راه و شهرسازی استان تهران، مهندس حبیب‌ا… بی‌طرف، مهندس امیرحسین دزفولیان، مهندس بهمن مومنی مقدم و مهندس حسن قربانخانی برگزار شد.

در این میزگرد حبیب‌ا… بی‌طرف در مورد اخلاق حرفه‌ای گفت: اخلاق حرفه‌ای و اهمیت آن جایگاه ویژه‌ای در زندگی امروزه دارد؛ گرچه متاسفانه گاهی برخی از واژه‌ها بار ارزشی و معنوی خود را از دست داده‌اند و تبدیل به کلمات زیبا و تزئینی شده‌اند.

بی‌طرف در تعریف اخلاق حرفه‌ای گفت: انجام مسوولیت‌ها و تعهدات حرفه‌ای با داشتن مهارت لازم مطابق استانداردهای فنی و مهندسی و براساس صداقت، امانتداری و به صورت شرافتمندانه را می توان اخلاق حرفه ای نامید. که انجام این تعهدات در سه حوزه مورد بررسی قرار می‌گیرد: تعهدات در برابر کارفرما، مسوولیت در برابر سازمان نظام مهندسی و سوم مسوولیت در برابر جامعه، تبیین اخلاق حرفه‌ای در هر کدام از این سه بخش نیازمند تبیین موارد معین و قابل اجرایی است. باید مجموعه قوانین اخلاقی جمع‌آوری تنظیم و تدوین و تبدیل به یک منشور اخلاقی حرفه‌ای شود و مهندسان در برابر آن مسوول و پاسخگو باشند.

مصطفی مهردادفر یکی دیگر از میهمانان این میزگرد نیز در مورد اخلاق حرفه‌ای گفت: اخلاق حرفه‌ای تعهداتی است که یک مهندس در برابر دستورالعمل و آیین‌نامه‌ها برعهده دارد و اگر در موارد دستورالعمل خاصی نبود از عرف کاری و یا استانداردهای بین‌المللی استفاده کند. یکی از کارهای خوبی که مجتمع رسانه ای ساختمان «صما» انجام داد؛ راه‌اندازی یک کمپین اخلاق حرفه‌ای است که پیشنهاد می‌کنم نام آن را به جویندگان اخلاق حرفه‌ای تغییر بدهد تا با استفاده از پیشنهاد و رهنمود ۱۸ گانه مقام محترم وزارت، در این باره به بررسی و اجرایی کردن موارد جدید بکوشیم. امیدوارم همه مهندسان در این زمینه اعلام آمادگی کنند و ضمانت اجرایی لازم را به دست آورند.

بهمن مومنی مقدم یکی دیگر از مهمانان این میزگرد در مورد اخلاق حرفه‌ای چنین گفت: امیدوارم ما بتوانیم تعریف جدیدی از اخلاق حرفه‌ای به خصوص درسازمان نظام مهندسی رقم بزنیم و در انجام آن تعهدات با حسن نیت و همراه با رضایت‌مندی تلاش کنیم. ما باید در حوزه خدمات مهندسی جدای از همه مصوبات، با حسن نیت و رعایت اخلاق فردی، خدمات مهندسی را به جامعه ارائه کنیم؛ علاوه بر این که در این باره رضایت لازم هم باید وجود داشته باشد.

حسن قربانخانی یکی دیگر از حاضران در این میزگرد، اخلاق حرفه‌ای مهندسی را چنین تعریف کرد: علم اخلاق علم بایدها و نبایدها است و علما آن را مستقل از ادیان می‌دانند گرچه اهم موارد اخلاقی مورد تایید و تاکید هر یک از ادیان هم هست.

اخلاق حرفه‌ای مهندسی هم مجموعه‌ای از بایدها و نبایدها در حرفه مهندسی است و چشم‌چوشی و بی‌توجه بودن به یکی از این موارد، باعث لطمه و خسارت به حرفه می‌شود.

اگر مجموعه بایدها و نبایدها در نظام مهندسی افزایش کیفیت خدمات مهندسی را در پی داشته باشد؛ می‌توان آنها را به قواعد و دستورالعمل تبدیل کنیم تا در میان جامعه مهندسی نهادینه شود.

امیر حسین دزفولیان یکی دیگر از مهمانان میزگرد در این مورد گفت: اخلاق حرفه‌ای مفهوم گسترده‌ای است که مباحث بسیاری را می‌طلبد؛ چون ساخت و ساز مسکن با تک تک افراد یک جامعه ارتباط دارد؛ ما باید به فکر حرفه‌ای کردن اخلاق در لایه لایه‌های جامعه باشیم؛ زیرا در ساخت یک مسکن گروه‌های مختلفی نقش دارند. سرمایه‌گذاران، سازندگان و تولیدکنندگان مصالح، وزارت راه و شهرسازی، کارگران، صاحبان حرفه و… همه و همه از کسانی هستند که در ساخت و ساز دخالت دارند؛ پس اخلاق حرفه‌ای باید از در مورد آنها نیز وظایف و تعهداتی داشته باشد و همه ملزم به رعایت آن باشند. همان گونه که یک خودرو برای حرکت باید از سلامت همه اجزا برخوردار باشد. اجرای تعهدات اخلاق حرفه‌ای نیز، نیاز به متعهد بودن همه عوامل یک ساخت و ساز است.

حبیب الله بی‌طرف در بخش دیگری از این گفت و گو با اشاره به حوزه سه گانه تعهدات یک مهندس گفت: به اعتقاد من یک مهندس در حرفه خود باید تعهدات خود را در هر سه حوزه به خوبی انجام دهد. مهندس پیش از هر چیز به کارفرمای خود متعهد است؛ اما در عین تعهد به کارفرما به جامعه مهندسی و سازمان نظام مهندسی هم متعهد است؛ به طور مثال اگر یک مهندس شاهد تخلفی در ساخت و ساز هر یک از بخش‌های ساختمان باشد باید آن را به کارفرما گزارش کند؛ اگر با بی‌توجهی روبه رو شد؛ باید به شهرداری گزارش بدهد و اگر با اهمال از سوی مراجع ذی‌صلاح نیز روبه رو شد باید از ادامه پروژه انصراف دهد و آن را به سازمان متبوع خود یعنی نظام مهندسی گزارش بدهد.

بی طرف در مورد وظایف و تعهدات یک مهندس در برابر جامعه نیز گفت: همان گونه که دانش‌مداری و به روز بودن تخصص یکی از وظایف مهندسان و تعهدات ایشان در برابر اخلاق حرفه‌ای تعریف می‌شود؛ یک مهندس نمی‌تواند با تکیه به دانش و تکنیک و اصول ۴۰ سال پیش به طراحی و ساخت بپردازد. او باید مجهز به پیشرفته‌ترین نرم‌افزارهای روز باشد. علاوه بر این که این تخصص باید با رقابت شرافتمندانه در کار همراه باشد.

مصطفی مهردادفر نیز با اشاره به پیشنهاد ۱۸ گانه وزیر گفت: یکی از تاکیدات مهم در این پیشنهاد، تقویت و توسعه فرهنگ و ارزش‌های اسلامی در معماری شهرسازی است. باید بگویم مهندسان ما امروز از سرمایه اجتماعی والایی برخوردارند که اگر توجه لازم در حرفه و رعایت اخلاق حرفه‌‌ای نداشته باشیم؛ متاسفانه این سرمایه اجتماعی از دست می‌رود.

وی در مورد اهداف مربوط به رعایت اخلاق حرفه ای در رهنمود ۱۸ گانه وزیر افزود: وضع مقررات اخلاق حرفه ای، به منظورطراحی و اجرای ساخت یک بنا همراه با کنترل آن به منظور اطمینان از ایمنی، بهداشت و بهره وری مناسب همراه با آسایش و صرفه‌دهی اقتصادی است که هدف اصلی از تدوین اخلاق حرفه ای مهندسی به شمار می آید.