پورتال اطلاع‌رسانی سازمان بسیج مهندسین عمران و معماری استان البرز
واکنش کارشناسان به جلسه دولت با تشکل‌های ساختمانی درباره بازنگری مبحث دوم:
تصمیم عجولانه دولت در تصویب بازنگری مبحث دوم/ وزارت راه، پشت درهای بسته تصمیم‌گیری نکرد
در هفته گذشته جلسه‌ای تحت عنوان «نشست بررسی پیش‌نویس مبحث دوم مقررات ملی ساختمان» در وزارتخانه راه و شهرسازی برگزار شد.
در این جلسه، تشکل‌های مربوطه با ارائه نظرات خود درباره بازنگری مبحث دوم مقررات ملی ساختمان پرداختند؛ اما زمان کم جلسه باعث شد که بسیاری از نظرها در این جلسه مطرح نشود. سایت صما، اقدام به نظرسنجی در این باره با افراد حاضر در جلسه کرده است که به شرح ذیل می‌آید:
درآسانسور به مظاهریان گفتم عجله می‌کنید
سعید امدادی، عضو هیئت‌رئیسه انجمن مهندسان راه و ساختمان: با توجه به مغایرت نسخه پیش‌نویس ارسال‌شده برای تشکل‌ها با متن مورد بحث در جلسه، تحلیل و نظرهای مدعوین تحت شعاع این مسئله قرار گرفت. اما مواردی که در جلسه امکان مطرح‌شدن آن میسر نشد و در میانه راه در آسانسور با دکتر مظاهریان مطرح شد، شامل این موارد است: به اعتقاد بنده، آقایون عجله دارند که در ابلاغ این مبحث تعجیل کنند و بنده شخصاً معتقد هستم که هیچ کار عجولانه‌ای بازخورد مناسبی نخواهد داشت. به نظر من، عجله معنایی ندارد. سال‌ها، حدود دو دهه، ساخت‌وساز کشور با این روند بوده است و حال اگر یک سال دیگر نیز این روند تداوم داشته باشد، بعید به نظر می‌رسد که اتفاق وحشتناکی رخ دهد. در همین حال، بر این باورم که جلسات مربوطه باید در حد برگزاری جلسات متعدد و سمینار تداوم داشته باشد. نیز لازم است که در طی این نشست‌ها، نظرات کارشناسان مختلف جمع‌آوری شود و مسئولان یا درصدد مجاب‌کردن کارشناسان برآیند یا نظر آنها را اعمال کنند. درباره مزایا و معایب این تغییرات نیز باید بگویم که پیامدهای مثبت آن سبب بهبود کیفیت ساخت‌وسازهای شهری می‌شود. اما این مسئله تبعاتی هم دارد و شاخص‌ترین آن، تبعات اقتصادی است.
این قانون به اجرای پایلوت نیاز دارد
عباسی، عضو نظام مهندسی تهران: به نظر من، جلسه در کل جلسه خوبی بود؛ اما برخی از مواردی که در بازنگری انجام شده، دارای ابهام است. به عنوان مثال، افزایش هزینه‌های مهندسی که مالک از رهگذر این تغییرات می‌بایست بپردازد، از مواردی است که به تأمل نیاز دارد و باید بررسی شود که آیا در اوضاع فعلی مسکن که در رکود به سر می‌برد، مالکان زیر بار پرداخت چنین هزینه‌هایی خواهند رفت؟چراکه در حال حاضر، بر سر پرداخت حق‌الزحمه‌های ناچیز مربوط به مهندسی نیز مشکل داریم و مالکان با اکراه این مبلغ را می‌پردازند. البته شخصاً معتقدم که هزینه خدمات مهندسی هزینه نیست، بلکه اساساً نوعی سرمایه‌گذاری است؛ اما پیش‌بینی می‌شود که با توجه به رکود مسکن، نوعیمقاومت منفی بین مالکان ایجاد شود. علاوه بر این، با توجه به اینکه مقرر شده که دو جواز ساخت صادر شود و اشخاص جدیدی نظیر بازرس در چرخه عوامل اجرایی ساخت‌وساز وارد شوند، به نظر می‌رسد بوروکراسی گردش کار، صدور پروانه را تا پایان کار افزایش می دهد و این امر تأثیر منفی به جای خواهد گذاشت. بنابراین لازم است که این مسئله حلاجی شود. در همین حال، حتی اگر تصویب بازنگری مبحث دوم مقررات با نظرسنجی و اجماع تمامی کارشناسان ذی‌ربط و تشکل‌ها باشد، اجرای آن به صورت ملی و سراسری صحیح نیست و لازم است که حتماً در دو یا سه استان به صورت پایلوت اجرایی شود. سپس بازخورد آن بررسی و آنالیز شده و به صورت کشوری اجرایی شود.
نظرسنجی باید از همه تشکل‌ها باشد
غلامرضا جزایری، عضو انجمن صنفی مهندسان مشاور معمار و شهرساز: برگزاری جلساتی از این دست لازم است. مبحث دوم مقررات ملی ساختمان، یکی از مباحث مهمی است که به نوعی نظام فنی- اجرایی پروژه‌های عمرانی را تعیین تکلیف می‌کند. مبحث دوم مقررات ملی ساختمان که فعلاً جاری است، مشکلات متعددی دارد و با اینکه زمان زیادی از ابلاغ آن می‌گذرد، خیلی از موضوعات آن اجرایی نشده است. همچنین بخشی از موارد آن که اجرایی شده، معضلات متعددی ایجاد کرده است. اینکه مسئولان به فکر بازنگری این بحث و ایجاد تغییرات اساسی در آن افتاده‌اند، اتفاق مثبتی است و مهندسان باید از این امر استقبال کنند. برگزاری این جلسات قطعاً ضروری است؛ اما لازم بود که نسخه این پیش‌نویس در اختیار تمامی انجمن‌ها، کانون‌های قدیمی و صاحب‌نظران قرار می‌گرفت؛ چراکه بسیاری از این تشکل‌ها از این اقدام اطلاعی ندارند. ما هم به صورت اتفاقی و از طریق یکی از دوستان در جریان برگزاری این جلسه قرار گرفتیم و حضورمان هم ناشی از علایق شخصی‌مان به این مبحث بود. بنابراین، لازم است که دولت اطلاع‌رسانی وسیع‌تری در این زمینه داشته باشد. همچنین لازم است برگزاری این جلسات ادامه‌دار و در قالب پربارتری باشد.
مهرنوش لطیفی منش، عضو انجمن نظام مهندسی تهران: نشست خوبی بود؛ ولی اگر پیش‌نویس اصلی و جدید در اختیار افراد ذی‌ربط قرار می‌گرفت، قطعاً محتوای آن می‌توانست پربارتر باشد. به اعتقاد من، این جلسات باید ادامه‌دار باشد و نسخه جدید آن نیز در اختیار همه قرار بگیرد تا امکان اظهارنظر کارشناسی فراهم شود.
جایگاه معمار احیا شد
مهندس رضا ثروت‌طلب، کارشناس ارشد مهندسان مشاور نقش پیرواش: مهندسان مشاور آقای غفاری و تیمشان زحمت کشیده‌اند و مطالعه جامعی از حدود ۳۰ کشور مشابه انجام داده‌اند و چکیده آن را به عنوان بازنگری مبحث دوم عرضه کرده‌اند. شاید بتوان گفت بخشی از بازنگری مبحث دوم، ترجمه‌ای از کشورهای مورد مطالعه باشد که از نظر بنده ایرادی ندارد و اتفاقاً استفاده از الگوی کشورهای پیشرفته و بومی‌کردن آن، بسیار اقدام جسورانه‌ای است. بنده چون معمار هستم و به مصائب صنف خود آگاه هستم، به نظرم یکی از بهترین اتفاقاتی که در این پیش‌نویس رخ داده بود، ارزش‌گذاری به معماران بود و بازگشت مسئولیت بنا به معماران بود. تا امروز ما در این زمینه خلأ داشته‌ایم و شاید یکی از مشکلات بزرگ ما همین مسئله باشد. این پیش‌نویس و این رویه، به‌تدریج بسیاری از مشکلات را اصلاح خواهد کرد. البته باید تأکید کرد که هیچ کس انتظار ندارد که تمامی این اصلاحات در کوتاه‌مدت شکل اجرایی سراسری بگیرد و پیش‌بینی می‌شود حدود دو دهه برای اجرایی و نهادینه‌کردن این قانون جدید زمان ببرد. در بسیاری از بندهای این پیش‌نویس از کلماتی نظیر با هماهنگی معمار، با مسئولیت معمار و… ذکر شده بود که همه حاکی از ارزش‌گذاری به معمار بود. به هر روی، برای رسیدن به اجماع کلی لازم است که این جلسات تکرار شود.
حسین مهردادی، مدیر عامل مهندسان مشاوران آبادگران: جلسه درکل جلسه خوبی بود؛ ولی زمان آن کوتاه بود و زمان آن می‌بایست بیشتر بود. به نظر من، بایستی جلسات تکرار شود تا افراد همه نظرهای خود را بگویند و تبادل‌نظر صورت بگیرد. به نظر می‌رسد اشکالات در پیش‌نویس آیین‌نامه زیاد است و حتماً لازم است که با برگزاری جلسات و تبادل‌نظر کارشناسی این اشکالات رفع شوند.
برخی از موارد پیش‌نویس ابهام دارد
مجتبی مسگرزاده، عضو سازمان نظام مهندسی تهران:به نظرم لازم بود قبل از برگزاری جلسه، پیش‌نویس آیین‌نامه در اختیار همه قرار می‌گرفت تا افراد پس از مطالعه در جلسه حضور می‌یافتند؛ چراکه پیش‌نویس در اختیار ما نبوده است و در این جلسه، پیش‌نویس مبحث دوم را ارائه کردند. همین مسئله باعث شد که این پیش‌نویس با ابهام همراه باشد. مثلاً گفته‌اند ساختمان باید پیمانکار کل داشته باشد؛ اما شرایط احراز صلاحیت وی تبیین و تشریح نشده است. بنابراین، می‌توان گفت چون جزئیات این پیش‌نویس مبهم است، ارائه نظر هم مشکل است.
بهروز نیک اختر، مدیر فنی- اجرایی مهندسان مشاور سازواره نو: جلسه به تکرار نیاز دارد تا نظر جمع و صنوف مخلف مربوط به ساخت‌وساز تا جایی که امکان دارد، در مقررات و آیین‌نامه لحاظ شود. در این صورت، قطعاً تداوم جلسات تعامل با حرفه‌مندان نتیجه مطلوب خواهد داشت.
وزارت راه، پشت درهای بسته تصمیم نگرفت
مهرداد هاشم‌زاده همایونی،دبیر تشکل‌های مهندسی ساختمان: به نظر من، جلسه خیلی خوبی بود و برای اولین بار این موضوع به نظرخواهی از کسانی پرداخت که در این حرفه مشغول‌اند. به نظر من، کار خوب وزارتخانه این است که این مبحث را در معرض نظرسنجی افکار عمومی حرفه‌مندان قرار داده است و پشت درهای بسته تصمیم‌گیری نکرده است و این قابل تقدیر است. باید گفت شاید این فرایند طولانی شود؛ اما خروجی آن بسیارخوب خواهد بود.
این جلسه برای پاک‌کرن صورت‌مسئله بود
سیامک بدیعی، عضو انجمن صنفی مهندسان صنعت ساختمان: این جلسه، جلسه‌ای راهبردی برای بررسی مشکلات مهندسی و جامعه مهندسان نبود. به نظر من، این جلسه اساساً برای پاک‌کردن صورت‌مسئله بود؛ یعنی جلسه‌ای برای اینکه امور از نظام مهندسی گرفته و مجدداً به شهرداری بازگردانده شود. قوانین همان قوانین سابق است و هیچ قانون جدیدی تدوین نشده است. فقط نظام مهندسی به نقش چند سال پیش خود باز می‌گردد که عملاً کاره‌ای نبود و دوباره همه چیز برگردد به سیستم شهرداری. به نظر من، بازنگری مبحث دوم صرفاً تغییرات جزئی بوده است. در کل، برداشت بنده این است که این جلسات، جلسه‌ای برای رایزنی نیست، بلکه جلسه برای این است که بگویند ما با دیگران مشورت کردیم، حالا شاید دو تا واو را جابه‌جا کنند، ولی چیزی تغییر نخواهد کرد.