پورتال اطلاع‌رسانی سازمان بسیج مهندسین عمران و معماری استان البرز
مصالح جزء لاینفک ساختمانسازی محسوب می‌شود، ولی باید توجه داشت مصالح ساختمانی استاندارد در ساختمانسازی به کار گرفته شود و فعالان عرصه ساخت و ساز ایمنی ساختمان‌ها را فدای سود و منفعت شخصی خود نکنند.
سال‌ها دستی در بازار بساز و به فروشی دارد، دنبال این است که قیمت تمام شده ساختمان را کاهش دهد تا صرفه اقتصادی و سودآوری برای وی داشته باشد، از طرفی می‌خواهد ساختمانی که می‌سازد دارای ظاهر مناسبی باشد.
از جمله مسائلی که در سال‌های اخیر در امر ساختمان سازی مورد توجه قرار گرفته بهره‌مندی از مصالح ساختمانی استاندارد است چرا که مصالح ساختمانی غیر استاندارد تهدیدات فراوانی برای مصرف‌کنندگان به همراه دارد و این در حالی است که با استفاده از مصالح استاندارد دوام و مقاومت سازه افزایش پیدا می‌کند و سرمایه‌های فردی و ملی حفظ می‌شود.
بر اساس آمار اداره‌کل استاندارد استان قم ۸۷ واحد تولیدی مصالح ساختمانی زیرپوشش اداره‌کل استاندارد فعالیت می‌کنند که ۹۸ پروانه کاربرد علامت استاندارد معتبر در مصالح ساختمانی برای آنها صادر شده است، بر همین اساس ۱۳۷ فرآورده دارای پروانه استاندارد هستند که فرآورده‌های آنها مرتبط با مصالح ساختمانی شامل آجر، بتن، بلوک سقفی، سیمان، قیر و… است.
به گفته مسئولان اداره‌کل استاندارد در طول سال چندین مرحله نمونه‌برداری از مصالح ساختمانی این واحدها صورت می‌گیرد و بازرسی ادواری توسط کارشناسان انجام می‌شود. برخی از واحدهای تولیدی ممکن است در طول این مدت برخی از فرآورده‌های آنها مشکل داشته باشد که پروانه آنها بر اساس شرایطی تعلیق یا ابطال می‌شود
یکی از دست‌اندرکاران ساختمان، مشکل وجود مصالح غیر استاندارد را در واردات مصالحی که از کشورهای همسایه وارد کشور می‌شود دانست و گفت: باید جلوی تولید مصالحی که کیفیت لازم را ندارد، گرفته شود، متاسفانه واردکنندگان در کشورهایی مانند چین دنبال اجناس ارزان هستند که سودآوری بالایی داشته باشد.
تحقیقات نشان داده کسانی که در این زمینه واسطه‌گری کرده و به واردات می‌پردازند دنبال مصالحی هستند که سودآوری بالایی برای آنها داشته باشد، تا با قیمت پایین جنس را خریداری کرده و به قیمت خوبی در کشور عرضه کنند ولی مردم از این موضوع اطلاعی ندارند و تنها به ظاهر محصول توجه دارند.
احمد جهاندیده، مدیر یکی از شرکت‌های ساختمانی استان قم مصالحی که وارد کشور می‌شود را ازلحاظ کیفی درجه سه دانست و افزود: بر اساس تحقیقات انجام شده برخی از این مصالح وارداتی در کشور چین اجازه مصرف ندارند.
به گفته وی بسیاری از حوادثی که در ساختمان‌ها روی می‌دهد به دلیل بی‌کیفیت بودن مصالحی است که در بحث ساخت و ساز استفاده می‌شود البته نحوه نظارت نظام مهندسی و مهندسان ناظر بر پروژه‌ها نیز در این امر موثر است.
جهاندیده معتقد است تجهیزات مورد استفاده در ساختمان که از کشورهای خارجی وارد می‌شود را با قیمت مناسب‌تر و با کیفیت به مراتب بالاتر می‌توانیم در داخل تهیه کنیم.
محسن عابدینی، عضو کمیسیون امور زیربنایی شورای شهر قم در این زمینه با تاکید بر افزایش کیفیت محصولات ساختمانی و ارائه آنها در سطح بین‌المللی گفت: مصالح ساختمانی چینی غیر استاندارد است و عمر ساختمان را کوتاه می‌کند.
وی با بیان اینکه اگر مردم کیفیت پایین‌تر را در اجناس در نظر بگیرند، ضرر می‌کنند، عنوان کرد: اگر کیفیت در تولید محصولات در نظر گرفته نشود، ضررهایی در آینده به دنبال دارد و مردم مجبور هستند مدام به دلیل ضعفی کیفی مصالح به کار رفته هزینه بپردازند.
سعید خان احمدلو رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان قم هم نظارت در مبداء و مراحل مختلف تولید را از جمله مباحث مهم عنوان کرد و گفت: مهندسان ناظر با نظارت در مراحل مختلف ساخت و سازها نظارت‌های اولیه را تکمیل می‌کنند.
یادآوری حادثه زلزله بم در این زمینه می‌تواند موثر باشد، زیرا حتی در بخش‌هایی از ساختمان‌های جدید، به دلیل اینکه استانداردها رعایت نشده بود تخریب زیادی صورت گرفت.
عابدینی با اشاره به تشکیل سازمان‌ها و نهادهای خصوصی گفت: اتحادیه‌هایی باید برای تولید مصالح ساختمانی تشکیل شوند، باید آموزش‌هایی برای تولید مصالح ساختمانی برگزار شود و نظارت کافی در تولید محصول صورت گیرد.
وی معتقد است که اکثر مصرف‌کنندگان به سازه ساختمان، زیرساخت‌ها و فونداسیون ساختمان نگاه عمیقی ندارند و تنها به نما و ظواهر ساختمان نگاه می‌کنند و در انتخاب نیز به ظواهر می‌پردازند.
عضو کمیسیون امور زیربنایی شورای اسلامی شهر قم از وعده شهرداری‌ها برای صدور شناسنامه ساختمان یاد کرد و اینگونه شناسنامه را در زمینه ذکر اطلاعاتی مانند پی و فونداسیون سازه، نوع سازه فلزی یا بتونی و اسکلتی که در آن به کار رفته و جزئیات تاسیسات سرمایش و گرمایش برای هر واحد مسکونی مفید دانست.
وی با اشاره به کیفیت پایین مصالح در ایجاد بافت فرسوده گفت: برخی از ساختمان‌هایی که در دهه‌های اخیر یا ۲۰ سال گذشته احداث شده‌اند، به دلیل کیفیت پایین مصالح جزو بافت فرسوده قرار گرفتند.
عابدینی از اینکه اکنون عمر ساختمان در کشور کمتر از ۳۰ سال بوده، در حالی که در دنیا عمر ساختمان بیشتر از ۱۰۰ سال است، ابراز تاسف کرد و دلیل عمر زیاد ساختمان‌ها در غرب را کیفیت مطلوب مصالح، نظارت و اجرای دقیق دانست.
انعقاد تفاهم نامه همکاری طرح کنترل کیفیت مصالح در ساختمان‌های در حال احداث بین سازمان نظام مهندسی و استاندارد قم از جمله اقدامات موثری بود که در زمینه استفاده از مصالح استاندارد در ساختمانسازی خرداد ماه امسال به امضا رسید.
بسیاری از بساز و بفروش‌های ساختمان از تخصص لازم در زمینه ساختمان و مصالح آن محروم هستند و تنها عادت کرده‌اند که ساختمان‌های کلنگی را تخریب کنند، برج یا آپارتمانی احداث کنند، ولی غافل از اینکه اگر استانداردهای لازم در مصالح ساختمانی در نظر گرفته نشود، به دلیل آنکه پی‌ریزی خوب انجام نشده است، امکان وقوع حادثه وجود دارد.
این افراد به طور معمول می‌خواهند کیفیت را در نظر بگیرند، ولی زمانی که بحث قیمت پیش می‌آید، با مبلغی پایین‌تر محصولی بی‌کیفیت را خریداری می‌کنند و با کاهش قیمت خرید مصالح، می‌خواهند سودآوری خودشان را افزایش دهند.
تیرچه‌های غیر استاندارد در بسیاری از موارد عامل ترک در ساختمان‌ها هستند، آوار شدن ساختمان در نتیجه میلگردهای غیر استاندارد، شن و ماسه نامرغوب و در نظر نگرفتن زمان مناسب بتون‌ریزی همه و همه از نکاتی است که موجب کاسته شدن عمر ساختمان‌ها می‌شود.
مشخص نیست که بساز و بفروش‌ها و افراد سهل‌انگار فعال در عرصه ساخت و ساز کی می‌خواهند از خواب خوش و سودای سود بیشتر بیدار شوند و اجازه دهند سراب احیای بافت فرسوده رنگ واقعیت به خود بگیرد.
منبع: سازمان نظام مهندسی ساختمان